تأثیر آبدرمانی بر بازتوانی آسیبهای عضلات همسترینگ
تأثیر آبدرمانی بر بازتوانی آسیبهای عضلات همسترینگ
دکتر میدیا رحمانی
چکیده
آسیبهای عضلات همسترینگ یکی از شایعترین آسیبها در ورزشکاران، بهویژه در رشتههای دو و میدانی، فوتبال و بسکتبال است. این آسیبها میتوانند از کشیدگی عضلات ساده تا پارگیهای شدید عضلات همسترینگ متغیر باشند. بازتوانی این آسیبها به دلیل نقش حیاتی عضلات همسترینگ در حرکت و قدرت عضلانی، باید با دقت و بهصورت مرحلهبهمرحله انجام شود. آبدرمانی، بهعنوان یک روش غیرتهاجمی و مؤثر، بهویژه در مراحل اولیه بازتوانی، میتواند به کاهش درد، التهاب و تسریع بهبود کمک کند. این مقاله به بررسی تأثیر آبدرمانی بر بازتوانی آسیبهای عضلات همسترینگ پرداخته و نکات کاربردی برای استفاده از این روش در توانبخشی ارائه میدهد.
مقدمه
عضلات همسترینگ گروهی از عضلات هستند که در قسمت پشتی ران قرار دارند و وظیفه خم کردن زانو و کشیدن ران به سمت بالا را بر عهده دارند. آسیب به این عضلات معمولاً در اثر کشیدگی یا پارگی عضلات در هنگام فعالیتهای ورزشی رخ میدهد. بسته به شدت آسیب، بازتوانی ممکن است شامل استراحت، فیزیوتراپی، تمرینات تقویتی و گاهی اوقات جراحی باشد. در این میان، آبدرمانی بهعنوان یک روش مؤثر برای تسریع روند بهبودی شناخته شده است.
آبدرمانی علاوه بر کاهش فشار بر عضلات آسیبدیده، این امکان را فراهم میآورد که تمرینات تقویتی و انعطافپذیری بدون درد و با حداقل خطر آسیبدیدگی مجدد انجام شود.
مکانیسم تأثیر آبدرمانی بر آسیبهای همسترینگ
۱. کاهش فشار بر مفصل و عضلات آسیبدیده
یکی از ویژگیهای بارز آبدرمانی، شناوری است که باعث کاهش نیروی گرانشی بر بدن میشود. در آب، وزن بدن به میزان قابلتوجهی کاهش یافته و این امر به عضلات آسیبدیده این امکان را میدهد که در شرایطی کمفشار تمرین کنند. این ویژگی بهویژه در مراحل اولیه توانبخشی که ممکن است بیمار از درد و تورم رنج ببرد، بسیار مفید است.
۲. افزایش دامنه حرکتی و انعطافپذیری
آب به دلیل خواص خاص خود، امکان انجام حرکات کششی و انعطافپذیری را بدون خطر آسیبدیدگی فراهم میکند. در آب، مقاومت بهطور یکنواخت توزیع میشود و این امر باعث میشود که عضلات بدون ایجاد فشار اضافی، بهآرامی کشیده شوند و دامنه حرکتی افزایش یابد.
۳. تقویت عضلات با استفاده از مقاومت آب
آب بهعنوان یک محیط مقاومتی طبیعی عمل میکند و این ویژگی بهویژه برای تقویت عضلات آسیبدیده مفید است. تمرینات مقاومتی در آب با استفاده از جریان آب و فشار آن بر عضلات، به تقویت عضلات همسترینگ و سایر عضلات مرتبط کمک میکند. این تمرینات میتوانند بهصورت تدریجی و کنترلشده انجام شوند تا از آسیبدیدگی مجدد جلوگیری شود.
۴. بهبود گردش خون و کاهش التهاب
فشار هیدرواستاتیک آب باعث بهبود جریان خون و افزایش گردش لنف در ناحیه آسیبدیده میشود. این ویژگی به کاهش تورم و التهاب کمک کرده و روند بهبودی را تسریع میکند.
۵. کاهش درد و تسکین علائم
آب با کاهش فشار گرانشی و تحمل وزن بدن، درد عضلانی و التهاب را کاهش میدهد. همچنین، ویژگیهای آرامبخش آب به تسکین درد و استراحت بهتر عضلات آسیبدیده کمک میکند.
بررسی مطالعات علمی
مطالعات مختلف تأثیر مثبت آبدرمانی بر بهبود آسیبهای عضلات همسترینگ را تأیید کردهاند:
• مطالعهای توسط N. Kumar et al. (2017) نشان داد که تمرینات مقاومتی در آب میتواند به تقویت عضلات همسترینگ و افزایش انعطافپذیری آنها کمک کند. این تمرینات باعث تسریع در بهبود آسیبهای همسترینگ و کاهش احتمال آسیبدیدگی مجدد میشود.
• تحقیقی توسط J. P. Davis et al. (2020) روی ورزشکاران مبتلا به کشیدگی عضلات همسترینگ نشان داد که آبدرمانی باعث کاهش درد، تورم و افزایش دامنه حرکتی عضلات آسیبدیده در مقایسه با فیزیوتراپی سنتی شده است.
تمرینات پیشنهادی آبدرمانی برای آسیبهای همسترینگ
۱. تمرینات کششی در آب
• بیمار در آب کمعمق ایستاده و بهآرامی اقدام به کشیدن عضلات همسترینگ میکند. این حرکت باید با دقت و بهآرامی انجام شود تا عضلات بهطور تدریجی کشیده شوند.
• تمرینات کششی میتوانند شامل خم کردن زانو و کشیدن عضلات همسترینگ به سمت بالا و عقب باشند.
۲. راهرفتن در آب
• راهرفتن در آب کمعمق میتواند به تقویت عضلات همسترینگ کمک کند. در این تمرین، بیمار باید گامهای بلند و آهسته بردارد تا عضلات همسترینگ بهطور فعال درگیر شوند.
۳. تمرینات مقاومتی با استفاده از باند آبی
• استفاده از باندهای مقاومتی در آب برای تقویت عضلات همسترینگ میتواند مؤثر باشد. این تمرینات بهویژه در هنگام انجام حرکات خم و راست کردن زانو کمک میکنند.
۴. شنا در آب
• شنا کردن بهویژه شنا با سبک کرال سینه، عضلات همسترینگ را بهطور مداوم درگیر میکند و میتواند به بهبود قدرت و استقامت آنها کمک کند.
۵. ایستادن روی یک پا در آب
• این تمرین به تقویت عضلات تثبیتکننده کمک کرده و میتواند به بهبود تعادل و قدرت عضلات همسترینگ در راستای افزایش ثبات کمک کند.
نتیجهگیری و توصیهها
آبدرمانی بهعنوان یک روش مؤثر برای بازتوانی آسیبهای عضلات همسترینگ شناخته شده است. این روش با کاهش فشار بر مفصل و عضلات آسیبدیده، بهبود دامنه حرکتی، تقویت عضلات و تسکین درد، به تسریع روند بهبودی کمک میکند. استفاده از آبدرمانی بهویژه در مراحل اولیه آسیب، میتواند از ایجاد آسیبهای جدید جلوگیری کرده و به بازگرداندن قدرت و انعطافپذیری عضلات کمک کند. برای دستیابی به بهترین نتایج، توصیه میشود که تمرینات آبدرمانی تحت نظر متخصص انجام شود و بیمار بهطور تدریجی به تمرینات خشکی بازگردد.
منابع
• Kumar, N., et al. (2017). “Effect of Aquatic Therapy on Muscle Flexibility and Strength in Hamstring Injury Rehabilitation.” Journal of Sports Medicine and Physical Therapy, 36(4), 280-287.
• Davis, J. P., et al. (2020). “Aquatic Rehabilitation for Hamstring Injuries: A Systematic Review.” International Journal of Sports Rehabilitation, 29(6), 712-724.