کایفوزیس (Kyphosis) و نقش آبدرمانی در بهبود آن
کایفوزیس (Kyphosis) و نقش آبدرمانی در بهبود آن
یکی از شایعترین ناهنجاریهای ستون فقرات، کایفوزیس یا قوز پشتی است که میتواند در کودکان و بزرگسالان به دلایل مختلفی ایجاد شود. در این وضعیت، انحنای طبیعی ستون فقرات در ناحیه سینهای (توراسیک) بیش از حد افزایش مییابد و باعث ایجاد خمیدگی غیرطبیعی در پشت فرد میشود. بسته به شدت و علت این ناهنجاری، روشهای درمانی مختلفی از جمله تمرینات اصلاحی، فیزیوتراپی، آبدرمانی و در برخی موارد جراحی مورد استفاده قرار میگیرند.
علل ایجاد کایفوزیس
علتهای متعددی میتوانند در ایجاد کایفوزیس نقش داشته باشند که برخی از آنها عبارتند از:
1. ضربه و آسیبهای ستون فقرات (مانند شکستگی مهرهها)
2. پوکی استخوان (مخصوصاً در سالمندان)
3. عفونتهای ستون فقرات مانند سل و بروسلوز
4. بیماریهای التهابی و روماتیسمی مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان
5. عوامل مادرزادی (ناهنجاریهای ساختاری مهرهها)
6. عادات غلط نشستن و ایستادن در دوران رشد
انواع کایفوزیس
1. کایفوزیس مادرزادی: به دلیل نقص در تکامل مهرهها در زمان جنینی ایجاد میشود.
2. کایفوزیس شوئرمن: معمولاً در دوران نوجوانی ظاهر میشود و به دلیل تغییر شکل مهرهها اتفاق میافتد.
3. کایفوزیس ناشی از پوکی استخوان: معمولاً در سالمندان دیده میشود و ناشی از ضعف استخوانها و شکستگیهای ناشی از آن است.
4. کایفوزیس گبیوس: نوع شدید و موضعی که معمولاً به دلیل بیماری سل ایجاد میشود.
علائم کایفوزیس
• ظاهر خمیده و ناهنجار
• افزایش قوس کمری و فشار به مهرهها
• درد پشت، گردن و شانهها
• کاهش ظرفیت تنفسی به دلیل کاهش باز شدن قفسه سینه
• ضعف عضلانی و کاهش انعطافپذیری
روشهای درمانی کایفوزیس
۱. تمرینات اصلاحی و فیزیوتراپی
تمرینات مخصوصی برای اصلاح وضعیت بدن و تقویت عضلات پشتی توصیه میشود. برخی از این تمرینات شامل:
• تمرینات کششی قفسه سینه و عضلات پشت
• تمرینات تقویتی عضلات پشتی و گردن
• اصلاح وضعیت نشستن و ایستادن
۲. آبدرمانی (هیدروتراپی) و نقش آن در درمان کایفوزیس
آبدرمانی یکی از بهترین روشهای درمانی برای بهبود ناهنجاریهای ستون فقرات از جمله کایفوزیس است. ویژگیهای منحصر به فرد آب، مانند کاهش وزن بدن در آب و ایجاد مقاومت متعادل، امکان انجام تمرینات اصلاحی بدون فشار زیاد روی مفاصل و ستون فقرات را فراهم میکند.
مزایای آبدرمانی برای افراد مبتلا به کایفوزیس:
• کاهش فشار روی ستون فقرات: آب باعث شناور شدن بدن میشود و فشار جاذبه روی مهرههای پشتی را کاهش میدهد.
• بهبود تحرک و انعطافپذیری: آب باعث شل شدن عضلات منقبض و افزایش دامنه حرکتی مفاصل میشود.
• تقویت عضلات پشتی و شکمی: انجام حرکات تقویتی در آب به دلیل مقاومت طبیعی آن به تقویت عضلات عمقی کمک میکند.
• اصلاح الگوی تنفس: با افزایش مقاومت آب در برابر حرکات قفسه سینه، عضلات تنفسی تقویت شده و عملکرد ریهها بهبود مییابد.
• کاهش درد و التهاب: آب گرم به کاهش اسپاسم عضلانی و دردهای ناشی از افزایش قوس پشتی کمک میکند.
تمرینات آبدرمانی برای اصلاح کایفوزیس
تمرینات آبدرمانی بسته به شدت ناهنجاری و وضعیت بیمار متنوع هستند و میتوان آنها را در استخر کمعمق یا عمیق انجام داد. برخی از تمرینات توصیهشده عبارتند از:
1. شناور شدن در آب با وضعیت کشیده: بیمار باید در حالت طاقباز روی سطح آب شناور شود و تلاش کند بدن خود را کاملاً صاف نگه دارد.
2. حرکات کششی در آب: ایستادن در آب و کشیدن بازوها به سمت عقب برای کشش عضلات سینهای.
3. تمرینات مقاومتی: استفاده از تختههای شنا یا نودلهای فومی برای تقویت عضلات پشتی و اصلاح وضعیت ستون فقرات.
4. تمرینات تنفسی در آب: انجام حرکات عمیق تنفسی همراه با تمرینات کششی برای افزایش ظرفیت ریوی.
5. تمرینات تعادلی: ایستادن در آب با تلاش برای نگهداشتن بدن در وضعیت صحیح و تقویت عضلات مرکزی.
۳. استفاده از بریس (کمربند طبی)
بریسهای مخصوص میتوانند به اصلاح وضعیت بدن کمک کنند، بهویژه در کودکانی که هنوز در سن رشد هستند.
۴. درمان جراحی
در موارد شدید که انحنای ستون فقرات بیش از حد زیاد باشد و باعث درد و مشکلات عملکردی شود، جراحی توصیه میشود.
نتیجهگیری:
کایفوزیس یا قوز پشتی یکی از مشکلات شایع در سلامت ستون فقرات است که میتواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد. بسته به شدت و علت ایجاد آن، روشهای درمانی مختلفی از جمله تمرینات اصلاحی، فیزیوتراپی، استفاده از بریس و در برخی موارد جراحی پیشنهاد میشود. یکی از مؤثرترین روشهای کمتهاجمی برای بهبود این وضعیت، آبدرمانی (هیدروتراپی) است که به دلیل کاهش وزن بدن در آب، امکان انجام حرکات اصلاحی را بدون فشار زیاد بر مفاصل و ستون فقرات فراهم میکند.
نقش آبدرمانی در اصلاح کایفوزیس
هیدروتراپی به عنوان یک روش درمانی کمخطر و مؤثر، میتواند در بهبود قدرت عضلانی، کاهش درد، اصلاح پوسچر و افزایش انعطافپذیری ستون فقرات نقش مهمی داشته باشد. آب به دلیل ایجاد بیوزنی نسبی و مقاومت هیدرودینامیکی، محیطی ایدهآل برای انجام حرکات اصلاحی فراهم میکند. برخی از مزایای کلیدی آبدرمانی در درمان کایفوزیس شامل موارد زیر است:
• تقویت عضلات پشت و شکم: انجام تمرینات آبی به تثبیت ستون فقرات و جلوگیری از پیشرفت قوز پشتی کمک میکند.
• کشش عضلات کوتاه شده: آب به دلیل خاصیت شناوری، امکان کشش آرام و بدون درد عضلات را فراهم میکند.
• اصلاح وضعیت بدن (پوسچر): حرکات کنترلشده در آب به بازآموزی بدن برای حفظ وضعیت صحیح کمک میکند.
• افزایش انعطافپذیری و دامنه حرکتی: انجام تمرینات کششی در آب باعث افزایش تحرک مهرهها میشود.
• کاهش درد و التهاب: آبدرمانی به دلیل خاصیت تسکیندهنده و فشار هیدرواستاتیک میتواند از درد و تنش عضلانی بکاهد.
دکتر میدیا رحمانی، متخصص هیدروتراپی و درمان دردهای عضلانی-اسکلتی، تجربه گستردهای در طراحی برنامههای درمانی شخصیسازیشده برای بیماران مبتلا به کایفوزیس، دیسک کمر، زانودرد و سایر مشکلات اسکلتی-عضلانی دارند. در برنامههای آبدرمانی اختصاصی که توسط ایشان ارائه می شود، بر اساس شرایط هر بیمار (شدت ناهنجاری، میزان درد، سن و وضعیت جسمانی)، تمرینات ویژهای را طراحی شده که میتواند به تدریج منجر به اصلاح پوسچر، کاهش قوس غیرطبیعی ستون فقرات و افزایش کیفیت زندگی شود.
اگر شما یا عزیزانتان دچار کایفوزیس، کمردرد یا مشکلات مفصلی هستید و به دنبال یک روش ایمن، بدون دارو و اثربخش برای بهبود وضعیت خود میگردید، میتوانید از خدمات هیدروتراپی بهره ببرید. با ما در ارتباط باشید تا یک برنامه شخصیسازیشده و علمی متناسب با شرایط شما طراحی کنیم.